Prif Ymchwilydd
Isabelle Durance
Cyd-Ymchwilwyr
Steve Ormerod
Andy Weightman
Jo Cable
Mike Singer
Liz Bagshaw
Rupert Perkins
Max Munday
Devin Sapsford
Tim Easun
Tom Beach
Owen Jones
Michaela Bray
Ben Pontin
Karen Henwood
Omer Rana
Simon Murphy
Tommaso Reggiani
Kirsty O’Neill
Adrian Healy
Sarah Christofides
Elizabeth Follett
Cefndir
Mae dŵr croyw yn hanfodol i fywyd, yr amgylchedd ac economïau, ond mae ei reolaeth gynaliadwy ledled y byd mewn perygl o newid byd-eang, galw cynyddol a rheolaeth annigonol ar broblemau amgylcheddol sy’n deillio o hynny. O ystyried maint a chymhlethdod yr her, mae angen dull system gyfan integredig i wrthdroi taflwybrau cyfredol, adfer cyfalaf naturiol, creu atebion cynaliadwy a rennir a diogelu anghenion cenedlaethau’r dyfodol.
Nodau ac Amcanion
Nod y cynnig hwn oedd datblygu sgyrsiau rhyngddisgyblaethol a thrawsddisgyblaethol ym Mhrifysgol Caerdydd (CU) i feithrin ymdrechion ymchwil mawr ynghylch y cwestiwn: Sut allwn ni gydbwyso cynaliadwyedd dŵr croyw â ffyniant cymdeithasol mewn byd ansicr?
Cynllun yr Astudiaeth
Daeth hanner y tîm ynghyd o’r tu allan i’r gymuned NERC draddodiadol i hwyluso cydweithio rhyngddisgyblaethol newydd, gan ddod ag arbenigedd newydd i mewn (economegwyr, gwyddonwyr cymdeithasol, daearyddwyr, gwyddonwyr y gyfraith, peirianwyr, gwyddonwyr cyfrifiadurol, mathemategwyr) i fynd i’r afael â her amgylcheddol allweddol.
Daeth y prosiect, a gychwynnwyd gan y Sefydliad Ymchwil Dŵr, â 22 o ymchwilwyr o 10 ysgol wahanol at ei gilydd gydag amrywiaeth dda o lefelau gyrfaol a chydbwysedd da rhwng y rhywiau. Gwnaed amrywiaeth o gysylltiadau rhyngddisgyblaethol newydd o ganlyniad.
Cynhaliwyd tri math o weithgareddau:
- Gweithdai strategol i rannu mewnwelediadau ac i ddatblygu cwestiynau ymchwil allweddol sy’n torri ar draws ffiniau disgyblaethol,
- Gweithdai sbrint i ymgysylltu â chymuned ehangach y Brifysgol a defnyddwyr terfynol,
- Sesiynau hopian disgyblaethol â ffocws i ymgorffori ECRs ymhellach mewn cymuned ymchwil y tu allan i’w maes ymchwil eu hunain.
Er mwyn gwneud trafodaethau’n fwy pendant, canolbwyntiodd ymchwilwyr ar ddalgylch prawf lle mae llawer o ymchwilwyr CU wedi gweithio: Afon Gwy ac Wysg.
Mae’r canlyniadau’n cynnwys:
- Cydweithrediadau newydd ar draws ysgolion i alluogi ymchwil systemau cyfan i fynd i’r afael â heriau dŵr croyw allweddol;
- Mewnbwn meddwl systemau i’r gymuned NERC o ECRs trawsddisgyblaethol addawol yn y Brifysgol.
- Datblygu tri maes ymchwil ategol a gynlluniwyd ar y cyd: i) rhyngweithio cymhleth rhwng anghenion adnoddau dynol ac ecosystemau dŵr croyw; ii) offer a dulliau i ddiagnosio a monitro dyfroedd croyw; a iii) ymyriadau system gyfan ac atebion a rennir drwy ddulliau gwneud penderfyniadau gwell. Gellir datblygu’r rhain fel grantiau ymchwil annibynnol neu eu cyfuno i ffurfio grantiau mwy.
Rhagor o wybodaeth a chyhoeddiadau
I ddod
Dyddiad dechrau
1 Ionawr 2022
Dyddiad gorffen
31 Mawrth 2022
Arianwyr
Cyngor Ymchwil Amgylchedd Naturiol (NERC) – UKRI
Swm
£65,426