Prif Ymchwilwyr
Model Prif Ymchwilydd ar y cyd: Dr Jeremy Segrott, Dr Hayley Reed, Dr Nicholas Page.
Cyd-ymchwilwyr
Frances Rice, Olga Eyre, Yulia Shenderovich, Simon Murphy a Rhys Bevan-Jones.
Cefndir
Mae mynd i’r afael ag iechyd meddwl a lles pobl ifanc ar lefel systemig yn flaenoriaeth iechyd cyhoeddus. Yn 2021, cyflwynodd Llywodraeth Cymru yr Ymagwedd Ysgol Gyfan at les meddwl. Mae’r Ymagwedd Ysgol Gyfan yn cysylltu’r cwricwlwm a’r ystafell ddosbarth ag amgylchedd cymdeithasol ysgolion, ac yn gosod perthynas gref rhwng ysgolion a theuluoedd wrth wraidd strategaeth hirdymor i ddatblygu ysgolion sy’n iach yn feddyliol.
Nodau ac amcanion
Nod hirdymor ein gwaith yw defnyddio data ymchwil i adeiladu amgylcheddau ysgol sy’n hyrwyddo myfyrwyr ac arferion sy’n iach yn feddyliol.
Yn ystod y cam cyntaf, ein nod oedd deall ysgogwyr allweddol cysylltedd ysgolion mewn ysgolion uwchradd trwy ddadansoddi data a gafwyd gan y Rhwydwaith Ymchwil Iechyd Ysgolion (SHRN), sef rhwydwaith cenedlaethol a sefydlwyd o fewn system ysgolion uwchradd yng Nghymru yr amlygwyd ei fod yn ffynhonnell ddata allweddol i gefnogi ysgolion wrth gynhyrchu eu cynlluniau gweithredu a datblygu ysgolion sy’n iach yn feddyliol. Mae menter SHRN yng Nghymru yn enghraifft o gynlluniau polisi yng ngwledydd eraill y DU ac mae hefyd yn cael ei chydnabod yn rhyngwladol (e.e. Ysgolion Hyrwyddo Iechyd Sefydliad Iechyd y Byd).
Yn ein cam nesaf, ein nod yw adeiladu dangosfwrdd digidol lefel ysgol i gefnogi ysgolion i ddefnyddio data ymchwil i lywio eu gweithredoedd o amgylch iechyd meddwl a lles myfyrwyr. Bydd hyn yn cynnwys cyd-gynhyrchu’r dangosfwrdd gydag ysgolion, pobl ifanc, ymchwilwyr ac ymarferwyr iechyd eraill yn yr ysgol.
Dyluniad yr astudiaeth
Mae’r astudiaeth hon yn cynnwys dau gam: Cyfnod Darganfod a Chyfnod Prototeipio.
Roedd y Cyfnod Darganfod yn cynnwys dadansoddiad data uwchradd o arolwg iechyd myfyrwyr ledled Cymru ac archwilio cysylltedd ysgolion a’ berthynas ag amgylchedd a pholisïau’r ysgol. Roedd ein dadansoddiad data uwchradd yn defnyddio data cysylltiedig ysgolion a myfyrwyr a gafwyd gan SHRN sy’n casglu data ledled Cymru ar iechyd meddwl myfyrwyr, gyda data ar gael ar gyfer 73% o fyfyrwyr o 96% o ysgolion uwchradd prif ffrwd.
Yn ystod y cam cyntaf, gwelsom fod cysylltedd ysgolion (i ba raddau y mae pobl ifanc yn teimlo eu bod yn gysylltiedig â’u hysgol) yn ymwneud â lefelau pryder ac iselder pobl ifanc. Er enghraifft, roedd cysylltedd ysgolion yn is ymhlith myfyrwyr a oedd wedi dioddef bwlio yn yr ysgol neu a oedd yn teimlo pwysau o amgylch eu gwaith ysgol, ac yn uwch ymhlith myfyrwyr a oedd yn ystyried bod eu hysgol yn darparu cymorth da ar gyfer iechyd meddwl.
Bydd y Cyfnod Prototeipio yn golygu cyd-ddatblygu’r dangosfwrdd gydag ysgolion (a rhanddeiliaid allweddol) i alluogi ysgolion i ddadansoddi a gweithredu ar eu data SHRN eu hunain yn fwy effeithiol. Gan ddefnyddio canfyddiadau’r Cyfnod Darganfod, byddwn yn darparu mynediad at fetrigau yn ymwneud â chysylltedd ysgolion (a mesurau cysylltiedig), gan archwilio ymarferoldeb y dangosfwrdd trwy gyd-gynhyrchu gydag ysgolion, pobl ifanc, ymchwilwyr ac ymarferwyr iechyd ysgolion.
Bydd ein hallbynnau’n cynnwys
- Dangosfwrdd digidol prototeip ar lefel ysgol, gyda phenderfyniadau’n ymwneud â pha ddata i’w gynnwys, sut i arddangos y data, ac offer i ysgolion ei archwilio.
- Cynllun gweithredu ar gyfer cynyddu graddfa’r dangosfwrdd digidol ar draws SHRN yng Nghymru
- Adnoddau ar gyfer ymchwilwyr iechyd meddwl fel y gallant addasu ein dangosfwrdd ar gyfer eu lleoliadau
Cynnwys y Cyhoedd/Rhanddeiliaid
- Grŵp Cynghori Academaidd a Pholisi sy’n cynnwys ymchwilwyr iechyd meddwl a rhwydweithiau ymchwil iechyd ysgol. Bydd digwyddiad lledaenu cyhoeddus i ymchwilwyr yn datblygu cyfleoedd ymhellach i rannu mewnwelediadau a dysgu.
- Cynhelir gweithdai gydag athrawon fel dau ddigwyddiad a fydd yn cynnwys ysgolion o bob rhan o’r Rhwydwaith Ymchwil Iechyd Ysgolion (SHRN).
- Rydym wedi gweithio ar y cyd â dau Grŵp Cynghori Pobl Ifanc sefydledig (YPAG), gan gynnwys canolfan ymchwil DECIPHer, YPAG (ALPHA), a YPAGau Iechyd Meddwl Canolfan Wolfson. Rydym yn bwriadu cyfarfod â grŵp Canolfan Wolfson yn ystod y Cyfnod Prototeipio i ddeall sut yr hoffai myfyrwyr ddefnyddio’r dangosfwrdd.
- Cynhelir gweithdai gydag ymarferwyr o Rwydwaith Cynlluniau Ysgolion Iach – Cymru. Maent yn cynghori ysgolion ar ddatblygu camau gweithredu i hyrwyddo iechyd meddwl myfyrwyr a defnyddio data SHRN i wneud hyn.
Dyddiad dechrau
Awst 2023
Dyddiad gorffen
Medi 2023